Grote festivals dreigen uit Leeuwarden te verdwijnen
15 augustus 2018 - Vier grote festivals dreigen uit Leeuwarden te verdwijnen. De organisatoren van Into The Grave, City Rock, Psy-Fi en Promised Land wordt het niet makkelijk gemaakt en kijken daarom buiten de gemeente naar alternatieve locaties. Ook voor Welcome to The Village is een vervolg alles behalve zeker.
Vandaag begint Psy-Fi alweer. Zo’n vijftienduizend bezoekers uit alle windrichtingen verzamelen zich op de Groene Ster, om daar een kleine week lang lekker uit hun plaat te gaan op de nodige Goa en andere buitenaardse muziekjes.
Zoals ondertussen bekend, is het tweekoppige monster van Stichting Groene Ster Duurzaam niet gediend van zoveel plezier, danserij en vreugde. Dat verzieken ze dan ook olijk, met aan hun hand een bijzonder stevige rechtsbijstandverzekering.
Dankzij een gebrekkig bestemmingsplan is de ene rechtszaak over de vergunningen nog niet afgelopen, of men kan alweer emmeren om de ecologische impact van een paar decibel na middernacht. Meer dan vervelend.
Dat wekt de vraag op, is het eigenlijk nog wel leuk om een feestje te geven in het fraaie recreatiegebied naast de stad? ‘Nou, we kijken wel zeer actief om ons heen naar andere plekken,’ laat Wiebe Kootstra zich ontvallen.
Leeuwarden is lastig
Wiebe is de producent van zowel Psy-Fi als het door uw aller Suksawat zo regelmatig met een secret stage opgefleurde Promised Land. Die draait dus al even mee en doet ook andere festivals, elders in het land.
‘Aan derden is het bijna onmogelijk uit te leggen waarom we nog festivals organiseren in Leeuwarden,’ begint Wiebe. ‘Het is hier veruit de moeilijkste gemeente om iets te doen, voor organisatoren, leveranciers, noem het maar op.’
‘In andere gemeentes ben je zo klaar met de vergunning. Ik doe bijvoorbeeld Dicky Woodstock, in Steenwijk. Ook een driedaags evenement. Dan past je hele vergunning makkelijk in een multomap.’
‘In Leeuwarden passen de vergunningen net in van die dozen printpapier. Onderling doen de festivals wie de grootste heeft. Idioot, natuurlijk.’
Festivals richting de uitgang
Zodoende kijken Wiebe en de rest van de organisatie hard om zich heen naar alternatieven. ‘Wat betreft Promised Land hebben we al bij een andere Friese gemeente gezeten, om te praten over wat we voor elkaar kunnen doen.’
Voor Psy-Fi heeft Twente goede papieren. ‘De oude vliegbasis daar is een schitterend terrein,’ zegt Wiebe, ‘en ze willen ons er heel graag hebben, dus het iets waar we ons nu serieus over moeten buigen.’
Hierbij gaat het psychedelische festival niet over een nacht ijs. ‘Psy-Fi is ook heel erg een lokaal festival. Niet wat betreft de bezoekers, want die komen van over de hele wereld, maar de mensen die hier werken komen allemaal uit de buurt. Dat verhuis je natuurlijk niet zomaar.’
‘Het zou ook enorm jammer zijn, want De Groene Ster blijft een van de mooiste gebieden voor events. En het is nu zo dat we ons niet weg laten jagen door de twee mensen die Groene Ster Duurzaam uiteindelijk is,’ zegt Wiebe.
Hoe City Rock niet doorging
Paul van Berlo is een andere man die in Leeuwarden veel organiseert. Zolang er maar een gitaar en wat rappe drums in zitten, is hij er wel bij. Veel gedaan in de stad, ook.
Zo organiseert hij Into The Void, Into The Darkness en Into The Grave. Allemaal metalfeesten die voor de leek klinken als één pot nat, maar waarvan de de kenner wel degelijk weet hoe ze van elkaar verschillen.
Daarnaast doet hij ook City Rock, dat dit jaar werd afgelast. ‘Eigenlijk was de line-up dit jaar niet goed genoeg,’ weet Paul, ‘daar zouden we geen plein mee vol krijgen.’
Met wat productioneel getover, kon Paul uiteindelijk toch nog Madness aan het programma toevoegen. Een topact. ‘Die konden alleen op een andere datum. Wat ons betreft geen probleem, maar we hadden er wel de zegen van de gemeente voor nodig.’
Zoals gebruikelijk in de Friese hoofdstad, waren de ambtenaren weer eens one step behind. ‘De gemeente kwam veel te laat met de toestemming, dus toen had Madness ook wel weer wat anders te doen.’
Met als gevolg dus dat het hele festival niet doorging. ‘Ik doe ook veel festivals in andere gemeenten,’ zegt Paul voorzichtig, ‘en daar schakelen ze met dit soort dingen soms wel eens wat sneller en soepeler, ja.’
Into The Grave barst uit de voegen
Of Into The Grave nog langer in Leeuwarden blijft, dit weekend nog goed voor stad vol duister uitziende metalfans, is ook onzeker. ‘Op zich zitten we hier goed,’ zegt de organisator. ‘Het is een unieke lokatie voor zo’n feest, prima bereikbaar en je hebt meteen parkeerruimte direct onder het terrein zelf.’
‘Maar we hebben wel ambities,’ zegt de geboren rocker, ‘en die kunnen we momenteel niet in Leeuwarden waarmaken.’ Je zou kunnen zeggen dat ITTG uit z’n voegen groeit.
Zo wil het festival graag groeien van vijfduizend, naar zevenduizend bezoekers. ‘Dat kan met een tweede podium, wat in Leeuwarden lastig te realiseren is.’
‘En daarbij moet ook je camping dan groter. In theorie zou dat in de Prinsentuin kunnen, al begrijp ik wel dat de gemeente niet zit te wachten op een park vol tentjes.’
‘Sowieso blijft Into The Grave in Friesland,’ belooft Van Berlo. Drachten of Heerenveen zouden tot de mogelijkheden behoren. ‘Of Burgum natuurlijk, die zijn wel bekend met goede metalfeesten.’
En dan is er natuurlijk nog één gedoodverfde lokatie voor het feest in gemeente Leeuwarden zelf: De Groene Ster. ‘Ja, een schitterende lokatie, dus dat zou een mooie optie zijn. Maar ik heb geen zin om elke week naar de rechtszaal te moeten komen vanwege een of andere pijlstaartboomkever die er misschien zit.’
Welcome op de weegschaal
‘Als de gemeente de boel niet op orde krijgt, is het voor ons ook een keer klaar,’ zegt Bianca Pander van Welcome to The Village over de toekomst. In de meest recente editie zag ze een prima feestje om één uur ’s nachts bruut worden afgebroken door moeilijke ambtenarij.
De middag na dat debacle wilde ze nog een noodmeting doen voor het geluid. ‘We hadden een band zover gekregen om vroeg in de middag wat te spelen met veel bas, zodat we konden meten wat er aan decibel werd geproduceerd.’
Dat geluid was echter niet te meten, vanwege het verkeersgeluid en omdat er teveel wind stond. De meting werd ongeldig verklaard, tot irritatie van Bianca. ‘Je stelt die normen om geluidsoverlast te voorkomen. Als je de overlast vervolgens niet kunt meten vanwege omgevingsgeluid, waar gaat het dan helemaal over?’
Het plotselinge afgelasten van de nachtprogrammering koste het festival een enorme hoop geld ‘We zijn dit jaar gered door het mooie weer en de last-minute ticketverkoop,’ vertelt de aftredend directeur.
Nog nooit verkocht Welcome to The Village zoveel kaarten aan de poort als tijdens deze editie. ‘Het leek wel alsof Leeuwarden ons een hart onder de riem wilde steken door zo massaal op te komen dagen.’
Neem de juiste beslissingen
Dat hart onder de riem was ook wel nodig. ‘Dit is een festival met de roots in Leeuwarden,’ zegt Bianca. ‘Maar op deze manier, met zoveel negativiteit omtrent vergunningen die pas op het laatste moment in orde zijn terwijl wij al een jaar lang produceren, dat is voor niemand motiverend.’
‘Als je dan nagaat dat het hele vergunningentraject nu zo’n twintigduizend euro kost, en dan heb ik de uren die wij er zelf in steken nog niet eens meegerekend, moet je toch nadenken of het allemaal nog de moeite waard is.’
Toch heeft Pander nog wel de hoop dat ze er met de gemeente uit gaat komen, al moet er dan wel iets gebeuren. ‘De gemeente moet gewoon eens een keer bepalen wat ze nou eigenlijk willen met deze stad,’ zegt ze.
‘Iemand moet in de gemeente een keertje ballen tonen en beslissingen durven nemen.’ Het gaat dan volgens haar ook niet per se om één ambtenaar, of een bepaalde partij. ‘Het hele College van B&W moet zijn verantwoordelijkheid nemen,’ vindt Pander.
‘En anders moet de Gemeenteraad eens op zijn strepen staan en eisen dat ze dit nu eens een keertje goed gaan regelen. In andere gemeenten kan het immers ook.’
‘Bij de plaatsen waar bijvoorbeeld Lowlands of Down The Rabbithole worden gehouden, hebben ze gewoon gezegd “Ja, dit willen we in onze gemeente.” Daaromheen zijn toen de juiste stappen gezet wat betreft bestemmingsplannen en vergunningen. Heb je dat op orde, dan ben je ook in een keer klaar met al die rechtszaken.’
Het jaar van de waarheid
Dat geklier in de rechtszaal komt voornamelijk door het houtjetouwtje bestemmingsplan van De Groene Ster. De voorlopige vergunningen waar de festivals nu op draaien, worden door de Don Quichottes van GSD alsmaar voor de rechter gegooid, hun geëtter als losse flodders naar een vlucht spreeuwen.
Voor het nieuwe bestemmingsplan is onlangs een zienswijze gepresenteerd. ‘Daar staan dingen in die wij, de festivals, anders willen hebben,’ zegt Wiebe Kootstra, ‘en zaken die meneer van Gelder (van Groene Ster Duurzaam) anders wil hebben.’
‘Dus die kun je meteen wel doorsturen naar de Hoge Raad. Wat daar dan weer uitkomt, is heel bepalend voor de toekomst,’ sluit hij af. ‘Met hoe het dit jaar dan allemaal gaat, is het nu in ieder geval wel echt een kanteljaar. Het is erop of eronder.’
Reactie vanuit de gemeente
Wat betreft Sjoerd Feitsma, toch een beetje de regionale hoeder der cultuur, is het dan erop. ‘De politiek staat er heel duidelijk in,’ zegt de wethouder, ‘als gemeente gaan we er alles aan doen om de festivals in Leeuwarden te houden.’
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan volgens Feitsma.’Ja, we moeten de hele route voor organisatoren hier eenvoudiger maken. Tegelijkertijd moet je als gemeente meerdere belangen behartigen, ook die van je bewoners. Het is juridisch behoorlijk complex.’
Wat juridisch ook heel complex is zijn de enorme vergunningen voor festivals, waarbij de Lord of the Rings-Trilogie in het niet valt. Een grote ergernis voor de organisatoren, net als de bijkomende rechtszaken. Dat is ook bekend bij gemeente Leeuwarden.
‘Met voor de Groene Ster een nieuw bestemmingsplan en voor de binnenstad een nieuw evenementenbeleid, kunnen we daar wat aan doen,’ zegt Feitsma. ‘Dan weet iedereen, ook de bewoners, waar ze aan toe zijn.’
‘Je zult altijd procedures houden als je iets wilt organiseren,’ zegt Feitsma. ‘Dat is nou eenmaal zo. Door deze zaken planologisch goed te organiseren, waar we nu al een maand of zes mee bezig zijn, kunnen we er wel voor zorgen dat alles eenvoudiger wordt en dat een vergunning niet meer zoveel papier kost. Dat is ingewikkeld, maar niet onmogelijk.’
In het najaar, als alle festivals zijn afgelopen, wil hij hierover met de organisatoren in gesprek. ‘Dan kunnen ze zelf vertellen waar ze tegenaan lopen en wat de redenen zijn dat ze eventueel willen vertrekken. Het uitgangspunt blijft dat we ze hier willen houden,’ benadrukt hij.
Het is te hopen dat de plannen van Feitsma en Co. dan nog op tijd zijn om de exodus van de Leeuwarder festivals te stoppen. Want als de plooien dit keer niet goed worden gladgestreken, blijft er volgend jaar een cultureel grijs landschap liggen.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op 15-8-2018 op Suksawat.nl (https://www.suksawat.nl/grote-festivals-dreigen-uit-leeuwarden-te-verdwijnen-2) en is met toestemming van de uitgever doorgeplaatst.
